Als er iets is waar ik van houd, dan is het om het verhaal van een ander te horen. Te leren van keuzes die anderen maken en samen op weg te zijn. Anderzijds heb ik enorme moeite met mensen die veroordelen, stigmatiseren en generaliseren. Mensen die mij goed kennen weten dat iets voor mij zelden zwart of wit is, en dat ik altijd in gedachten houd dat er uitzonderingen op de regels zijn. Die uitzonderingen zijn voor mij vaak reden om voorzichtig te zijn in hoe ik me uitdruk en hoe ik me uitspreek over mensen of een bepaald onderwerp. Ik vind het prettig om met elkaar te praten over zijwegen, ongebaande wegen en wegen die misschien zelfs wel onbegaanbaar lijken.
Dit is alleen wel eens anders geweest, heel anders kan ik wel zeggen. Op de middelbare school en in een lange periode daarna, was veel voor mij zwart óf wit. Wat zwart was keurde ik af, wat wit was omarmde ik. Ik groeide op in een christelijk gezin en in kerken waar duidelijk verteld en geleerd werd wat goed was, en wat niet. Dat alles in het leven veel genuanceerder was dan ik geloofde, kwam lange tijd niet eens in me op. Niettemin werd ik daar steeds vaker mee geconfronteerd, wat ik heel moeilijk vond om te accepteren. Dus ontweek ik steeds vaker de middenwegen en de keuzes die mijns inziens afweken van ‘de’ norm. Ik deed dit overigens met de beste bedoelingen en mijn intentie was nooit om anderen te veroordelen of te kwetsen.
Ik voelde me, hoe eigenaardig dat misschien ook klinkt, gelukkig met hoe ik leefde en had nooit kunnen bedenken dat ik ooit van ‘mijn’ weg zou afwijken. Totdat ik in een situatie terecht kwam waarin de manier waarop ik graag leefde zich tegen mij keerde. De normen en waarden waarvan ik dacht dat ze alleen maar goedheid konden brengen, bleken tot mijn verbazing ook mensen te veroordelen, in een hoek te drukken en af te wijzen. Ineens bleek ik deel te zijn van een groep mensen die zo overtuigd waren van hun gelijk, dat de ruimte voor andersdenkenden steeds kleiner werd en de drang om anderen te overtuigen van maar één waarheid de overhand kreeg. Ik zag hoe mensen, zowel buiten als binnen de groep, steeds meer verwond raakten door woorden, verwachtingen en eisen. Dit zette me aan het denken en riep vragen bij me op. Vragen die ervoor zorgden dat alles wat eerder waarheid voor mij was op losse schroeven kwam te staan.
Ik voelde me wankel, verward en onzeker. En ook overweldigde een gevoel van paniek me op de momenten dat ik besefte dat ik door mijn vragen en mijn twijfels om zou kunnen vallen. Totdat een vriend tegen me zei: “Het mooiste van vallen is het proces dat volgt: opstaan.” Zijn woorden raakten me diep, heel diep. Ze lieten me zien dat ik uit angst vasthield aan dat wat ik dacht dat waarheid was. Ze zetten me voor de keuze om vast te houden aan waar ik bekend mee was of alles wat zekerheid voor me was los te laten. Ik koos voor het laatste, zonder de gevolgen ervan te kunnen overzien. Ik koos om los te laten en dat alleen was al een verandering in mijn denken. Ik was namelijk in de veronderstelling dat anderen mij vrij moesten laten, dat anderen verantwoordelijk waren voor mijn ‘gebondenheid’. Maar het tegendeel was waar; de keuze was aan mij. Ik kon kiezen om mij te ontworstelen uit een wereld al jaren veilig voor me voelde. Ik was degene die de moed moest verzamelen om de mensen om mij heen vrij te laten. Ik stond voor de keuze om te gaan en laten gaan.
Door deze sprong in het diepe, viel alles wat ik vasthield uit mijn handen. Ik had geen grip meer op mezelf, op mensen en op situaties. Dit benauwde me, maar ook viel de last van me af om alles te moeten weten en om overal controle over te hebben. Ineens was ik vrij, ook al voelde ik nog goed waar ketenen gekneld hadden. Ineens kon ik vrij bewegen, ook al lukte dat nog niet zo goed door verwondingen die ik opgelopen had. Ineens kon ik zelf kiezen, ook al had ik nog geen idee uit welke mogelijkheden.
De tijd was aangebroken om heel te worden en weer op te staan en dat kostte heel veel tijd. Maar nu, heel veel jaren later, sta ik [nog steeds] met een rechte rug en gestrekte knieën. Met open armen en een hart dat danst. Ik leef en durf schaamteloos te zeggen dat ik bijna niets meer zeker weet, en dat mensen vaak heel anders in elkaar steken dat ik denk of dacht. Ik leef en durf mijn twijfels, aardigheden en onaardigheden er te laten zijn, waardoor een ander liefhebben en respecteren ook steeds leuker en makkelijker wordt.
Loslaten vind ik een kunst, maar één die de moeite waard is om te leren en blijven ontwikkelen.